Dhammaan hadii aanu nahay bahda Al Mahra Media, maamulka sare ,tifaftirka, Qeybta warqabadka iyo dhamaan taageerayaasheena waxaan hambalyo ku aadan munaasibadda  ciidul-adxa u diraynaa umadda muslinka ah meelkastey aduunka ka joogaan ,gaar ahaan umadda soomaaliyeed oo boqolkiiba boqol muslim ah waxey bahda Al Mahra Media leedahay caafimaad ku ciida ,nabad iyo barwaaqana Allaha na siiyo
Aamiin Aamiin Aamiin

Odeygii ugu weynaa caalamka 

Ninkii ugu da'da weynaa caalamka Salustiano Sanchez ayaa ku geeriyooday Mareykanka .

Salustiano Sanchez wuxuu ka shaqeyn jiray sonkorta dalka Cuba ,kolkii dambana wuxuu qaxooti ahaan u galay cariga Mareykanka uu muddo dheer ku noolaa.

Oday Sanchez ayaa dhashay sanadii 1901.

Wuxuu ku dhintay isbitaalada lagu xanaaneyo dadka waayeelada ah.

Dowlada Talyaaniga ayaa durbadiiba sheegtay iney hayaan Oday 111jir ah ,lakin waxaa recordka ilaa hadda ah oday reer Japan ah oo la yiraahdo Misao Okawa  oo ay da'diisu kusii dhowdahay 115 sano.

Waxaa idiin soo diyaariyay

Faduma Abshir 

Beesha Leelkase oo cabaneyso

 

 

Nabadoonka guud ee beelaha Leelkase ee gobalka mudug nabadoon Maxamed Xaashi Cigaal ayaa walaac balaaran ka muujiyay cadaalo darada baahsan ee Puntland hareysay, mar uu u waramaayay saxaafadda wuxuu sheegay nabadoonka in guud ahaan beeshiisa Leelkase ay ku dulman yihiin nidaamka siyaasadeed ee Puntland.

Marka loo eego xildhibaanada,dhinaca deeqaha wax barashada nidaamka dowladnimo iyo waxyaabo kaloo badan.

 

15 sano ayeey Puntland jirtaa weli wax mucaawimo ,saami qeybsiga deeqaha waxbarashada ardeyda loogu diraayo Turkiga, Carabaha iyo Malesia 1 qof nagama soo gaarin, halkaana waxaa ka cad in shakhsiyaad iyo beelo gaar ah eysan sad bursi ku heystaan ayuu yiri suldaanku.

Isagoo sii hadlaya wuxuu kaloo suldaanku yiri gudoomiyaha gobalka mudug, taliyaha milateriga , talyaha nabadsugida, dhamaantood waa isku qoys,taana cadaalad maahan ayuu ku nuuxnuuxsaday suldaan Maxamed Xaashi Cigaal.

 

Suaalo ey weydiiyeen saxaafadda suldaanka oo aheyd in dowladda Puntland iyo madaxdeeda uu kala hadlay arinkaan iyo dhalilaha uu sheegayo wuxuu yiri suldaanku isagoo dhoola cadeynaayo "Waxaan xafiiskiisa ugu tagay madaxweyne Cabdiraxmaan Faroole markii aan baahida iyo cabashada aan tabaneyno u gudbiyay wuxuu iigu jawaabay Dowladii Siyaad Barre miyeeysan wax idiin qaban ? taana ma ahan mid beelweynta Leelkase oo ka mid ah beelaha daga Puntland ey xaq u leedahay."

 

Ugu dambeyntii suldaan MaxamedXaashi Cigaal wuxuu madaxda Puntland ugu baaqay iney dhamaan beelaha Puntland iney si cadaalad ah wax ugu qeybshaan oo aysan noqon guri nin leeyahay.

Akhriste ma ahan markii ugu horeysay oo salaadiinta Puntland ey dhawaaqaan, waxaana tan ka horeysay dhawaaqii nabaddoon Yaasiin Cabdi Samad,taana wexey kusoo aadeysaa xili la filayo in doorashooyin ey ka dhacaan Puntland madaxweyne Cabdiraxmaan na uu yahay musharax u taagan inuu mar kale qabto hogaanka Puntland.

 

Waxaa isku soo ururiyay

Abshir Axmed Maxamuud

Al Mahra Media



Hoos u dhaca dhaqalaha Reer Galbeedka saameyn intee le’eg ayuu ku yeelani karaa qaxootiga kunool Yurub?

Tan iyo markii ay midoobeen dalalka reer Yurub isla markaana la baxeen magaca EU, waxay xoogga saareen sidii ay u sameysan lahaayeen lacag ay ku mideysan yihiin iyo sharci ka wada dhaxeeya.
Dalalka EU waxay sameysteen lacag loo bixiyay Euro, iyo sharci mideysan oo xaddidaya dadka socotada ah ee magangelyada raadinaya, kuwaasoo ka soo tallaabaya qaaradaha Africa, Asia, iyo dunida carabta qaarkood.

Sannadkii 2000, dalalka EU amma Midowga Yurub waxay gaareen heshiis loogu magacdaray Geneva Convition oo la xiriira xaddidaadda dadka bilaa sharciga ah. Ka dib markii ay dhaqangeliyeen heshiiskaasi ayaa waxay haddana ku heshiiyeen inay sameystaan sharci ku saabsan dhaqaalaha, iyagoo sameystay lacagta Euro.

Heshiiskaasi dhanka dhaqaalaha dalal badan ayaa ka soo gaaray dhaqaale burbur, waxaana ka mid ah dalalkaasi Italy, Greece, Holland, Spain iyo dalal kale, kuwaasoo xaaladooda dhaqaale lagu sifeyn karo inuu burburay ammaba la oran karo inay musalifeen.
Dalalka aan lacagtooda Euroda darteed u burburin waxaa ka mid ah Norway, Britain, iyo Sweden waxay yihiin kuwo ka badbaaday dhaqaale burbur, waxaana ay yihiin kuwa ugu horreeya dhanka dhaqaale siinta dadka qaxootiga waxaana dalalkaasi ay kaalimaha ugu horreeya ka gaalaan marka qiimeynta lagu sameynayo qaxootiga iyo sida ay ugu nool yihiin wadamada ay magangelyada ka haystaan.

Hadaba dhowrkii bilood ee la soo dhaafay, dalalka Jarmalka, Greece iyo France waxaa ka dhacayay dibadbaxyo ay dadku kaga cabanayeen shaqo la’aan soo wajahday muwaadiniinta u dhashay wadamadaasi. 
 

Dalalka Italy iyo Greece waxaa la sheegay inay amaahyo badan ka galeen dalalka Yurub iyo Bankiyo caalami ah, kuwaasoo ah kuwo ka wada dhaxeeya dalalka Midowga Yurub.
Wadamada qaarkood, sida Greece, marka ay ka wadahadlayaan arrimaha dhaqaalaha waxaa kulan deg deg ah yeesha xukuumadooda iyagoo u nisbeeya ammaahda badan iyo dhaqaale burburka lacagohoodii oo ay ku bedeleen Euro-da.
Waxaa kaloo ay eedsadaan in ku biirista ay ku biireen Midowga Yurub ay qeyb weyn ka tahay dhaqaale burburka soo gaaray.
Dalka Talyaaniga ayaa sidoo kale ka mid ah wadamada ka shalaysan burburinta lacagohooda. Talyaaniga oo ku caan baxay lacagta loo yaqaan Liirada oo isticmaalkeedu uu hoos u dhacay, bedelkeedana dadku ay isticmaalaan lacagta Euro-da.
Si kastaba ha ahaatee, wadamada dhaqaale darridu saameysay ee reer Yurub waxay haatan baadigoob ugu jiraan qaababkii ay uga samatibixi lahaayeen hoos u dhac

Waxaa isku soo ururiyay
Faduma Abshir Ahmed
Tifaf tiraha Al Mahra Media

     

Madaxweyne Faroole oo Addis Abeba gaaray

 

Madaxweynaha dowlad gobaleedka puntland mudane Cabdiraxmaan Sheikh Maxamuud Faroole ayaa boqasho ku tagay caasimada Ethiopia.

 

Mudane Faroole wuxuu kulan la yeesha ra'iisul wasaaraha dalkaas Ethiopia HeileMariam Desalegn, kulankaas oo intiisa badan ahaa dacwad ka dhan ah dowladda federaalka oo uu mudane Faroole ka codsaday dowladda Ethiopia ineey taageerada kala laabato dowladda federaalka .

 

Wuxuu kaloo Faroole ka codsaday ra'iisul wasaaraha Ethiopia inuu ka caawiyo dowlad goboleedka Puntland sideey uga qeyb gali leheyd shirka New Deal si ka madax banaan DF.

 

Ra'iisul wasaaraha Ethiopia ayaa saaxibkii Faroole usheegay in waxa ey kala tirsanayaan isaga iyo DF ay si hoose u xalistaan, islamarkaana ey qurux badantahay in Puntland ay si toos ah ula hadasho DF,wuxuuna ugu dambeynti HeileMariam ku wargeliyay in Ethiopia eysan laheyn maamulka shirka New Deal ,sidaa darteedna aysan wax caawimaad ah siin karin Puntland qaabka ka qeybgalka shirkaas .

 

Waxaa isku soo ururiyay

Abshir Axmed Maxamuud



Suldaan cusub oo carab saalax yeeshay

 

 

Madal balaaran oo lagu caleemo saarayay suldaan Cabdullahi Abukar Jaamac oo ah suldaankii sedexaad ee ay yeelato beesha Meheri Ismaaciil ( Carab Saalax) ayaa ka dhacday 28 agosto 2013 , duleedka tuulada Jalam oo ka tirsan gobalka Nugaal .

Madasha caleemasaarka waxaa soo buuxdhaafiyay culumaa'udiin, aqoonyahaano, issimo, haween iyo dadweyne kale oo isaga kala yimid gobalada iyo deegaanada ay degaan beeshan Meheri .

 

Xubnigii isimada iyo nabadoonada ee madasha Suldaanka cusub oo ka mid noqon doona isimada iyo nabadoonada beesha Carab Saalax.

Suldaan Cabdullahi Abukar Jaamac ayaa gabagabadii madasha ka hadlay ,wuxuuna u mahadcelyay guud ahaan beesha Carab Saalax sida ay isaga xilkaan culus ugu igmadeen, isagoo ballan qaaday mideynta iyo isku xirka beesha meelkasta oo soomaaliya degantahay.

Doorashadan Suldan Cabdullahi iyo caleemo-saarkiisaba wexey kuso beegmeysaa xilli maalmo ka hor ay xubno ka tirsan isla beesha Meheri Ismaaciil (Carab  Saalax), ay sheegeen ineysan beeshu  isku  raacin in beeshu yeelato issim seddexaad .

 

 

 

 

waxaa soo diyaariyay

Abshir Axmed Maxamuud 



Al fanaan Nuur Daalacay muxuu ka damqaday ?

 

 

Iyadoo baryahaan dambe ey siyaasiyiinta Somaliland ey aflagaado iyo caay aan wax la isula  harin ey isu marinayeen dhinaca saxaafada ayaad moodaa in arinkaasi uu faraha kasii baxayo, isla markaana uu damqay wax garad iyo fanaaniin magac ku leh Soomaalilaand dhaxdeeda .

Caayda iyo aflagaadada ey baryahaan siyaasiyiinta, mucaarad iyo muxaafidba wuxuu ku tilmaamey al fanaan Nuur Daalacay mid laga damqado oo ay ceeb iyo fadeexad ku tahay umadda reer Soomaaliland oo nabad iyo isfahan ku caano maalay, lakin in la is nasab caayo, in reerihii la xamaasadeeyo iyo in la abuuro jawi kicin iyo dareen colaadeed ah waa mid meel ka dhac ku ah Soomaaliland oo demoqraadiyad iyo tubtii nidaamka xisbiyada qaadatay kuna caano maashay ayuu fanaanka ku nuuxnuuxsaday.

Wuxuu Nuur Daalacay kusii daray :"Hadaad moodaan ceydaan in Hargeisa uun laga ogyahay waxaad ogaataan  in caalamka leydinka dhageysanayo, caalamkuna fahamkii shalay uu bulshada reer Soomaliland ka qabay uu isbadali doono ."

Dhinaca kale abwaan fanaan Nuur Daalacay wuxuu saxaafadda ka codsaday ineysan baahin ceebaalkan iyo foolxumooyinkaan baaryahaan hareysay sagxadda siyaasadeed ee Soomaaliland, wuxuuna ku soo afmeeray damqashadiisa in Soomaliland ey la mid tahay ceel cidkasta ey biyo ka cabeyso, nina eysan dan u eheyn inuu ceelkaasi aasmo.

 

Waxa soo diyaariyay

Abshir Axmed Maxamuud